لچک و ترنج یکی از معروفترین و محبوبترین طرحهای فرش ایرانی است که از قرن نهم و دهم هجری روی فرشهای اقصی نقاط کشورمان جا خوش کرد. لچک طرح چهار گوشه فرش است و ترنج، همان شمسه، حوض یا میوهای است که در مرکز فرش مینشیند. اگرچه لچک و ترنج پیش از اینکه وارد هنر قالیبافی شود در بسیاری از هنرهای ایرانی نظیر گچبری، صحافی، نگارگری، آینه کاری، کاشی کاری، معرق و غیره نیز وجود داشت، اما از زمان صفویان تجلی طرحهای ارزشی و مذهبی در هنر ایرانی جان تازه گرفت.
انواع لچک و ترنج
لچک و ترنج انواع متنوعی دارند که در ادامه مختصرا به چند مورد از آنان میپردازیم. به طور کلی ترنج را در سه دسته اصلی میتوان جای داد:
- ترنج هندسی با طرح هندسی
- ترنج هندسی تکرار شونده
- ترنج هندسی با طرح سراسری
بافت فرش چه به صورت دستبافت و چه ماشینی مراحل خاص خودش را دارد. در کارخانههای بافت فرش بیشتر کارها توسط ماشینها انجام میشود اما در کارگاههای بافت فرش دستبافت این کار باید توسط افراد حرفهای انجام شود…
ترنج هندسی با طرح هندسی
زمینه ساده اما گوشههای شلوغی را در این نوع نقشه فرش شاهد خواهید بود. گوشهها به منزله قاب و حاشیه عمل میکنند که ترنج را در برگرفتهاند و آن را بیشتر به معرض نمایش میگذارند. ترنج میانی میتواند گرد باشد یا بیضی و معمولا طرحی از گل و پرندگان و حیوانات دارد.
ترنج هندسی تکرار شونده
فرشهایی که منقش به ترنج هندسی تکرار شونده هستند از الگوی خاصی پیروی میکنند برای اینکه نقش ترنج در سراسر فرش تکرار شود. لچک و ترنجهای کرد، شیرازی و قشقایی از این نوع هستند.
ترنج هندسی با طرح سراسری
در این نوع فرش، نقشه ترنج در میان فرش قرار میگیرد و زمینه با طرحهای ریز پر میشود. طرح کلی فرش بسیار زیباست و طرحهای کوچک منظم یا نامنظم جلوهای جالب به فرش میبخشند.
انواع لچک
ترسیم انواع لچک نیز بر اساس طرح کلی فرش و نیز نوع لچک است. به طور کلی میتوان گفت انواع لچکها به
- لچک ترنج با سبک محتشم
- لچک ترنج همسو
- لچک ترنج دسته گل
- لچک ترنج گلدانی
- لچک ترنج ریزه ماهی
- لچک ترنج هندسی
- لچک ترنج تو در تو
- و لچک ترنج ساده
تقسیم میشوند.
نقشه فرش چگونه ترسیم میشود
در گذشته نقش فرش را با دست میکشیدند. یعنی هنرمندان نقشه پرداز با توجه به طرح کلی فرش اقدام به منعکس کردن آن روی کاغذهای شطرنجی میکردند. برای ترسیم لچک و ترنج تک بند و دو بند، طراح میبایست نقشه یک چهارم فرش را اجرا میکرد و همین نقشه باید برای تکمیل چهار گوشه فرش میچرخید. اما این روش نقشه کشی فقط زمانی جواب میداد که طرح فرش لچک و ترنج بود و هر چهار گوشه طرح یکسان اما آینهای داشتند. در طرحهای شکارگاه یا دیگر طرحهای معروف، هنرمند نقشه پرداز مجبور بود تمام طرح فرش را عینا روی کاغذ پیاده کند تا هنرمند قالیباف به وسیله الیاف و چله آن را اجرا سازد. بعدها که استفاده از رایانه رواج پیدا کرد، روش ترسیم لچک و ترنج تک بند و دو بند و دیگر طرحها به کامپیوتر سپرده شد. به این ترتیب که بسیاری از طرحها به صورت عکس یا نقاشی به رایانه داده میشد و نرم افزار آن را به طرح شطرنجی قابل فهم برای قالیبافان تبدیل میکرد.
شستوشوی انواع فرش در قالیشویی بانو!
کارخانه قالیشویی بانو کرج با تیمی متخصص، متعهد و آموزش دیده، بهترین و بزرگترین قالیشویی، مبل شویی و خدمات ترمیم فرش در کرج.
بدون دیدگاه