چگونگی استفاده از انواع کاغذهای شطرنجی در طراحی فرش
توسط
نقشه فرش روی کاغذهای شطرنجی خاصی کشیده می‌شود. هر کدام از این خانه‌های شطرنجی نشان‌دهنده تعداد ریشه و رنگ‌هایی است که باید استفاده شود. بافنده فرش به خوبی با این نقشه‌ها آشناست و می‌تواند با شمردن خانه‌ها متوجه روش بافت فرش شود. این کاغذهای شطرنجی به روش‌های مختلفی استفاده می‌شوند.
کاغذ شطرنجی چگونه کاغذی است؟
کاغذی که برای کشیدن نقشه فرش استفاده می‌شود کاغذ شطرنجی یا کاغذ موتیف است. کاغذهای شطرنجی به صورت جدول‌بندی شده طراحی شده‌اند و از مربع‌های کوچک در کنار هم تشکیل می‌شوند. هر چند مربع، خود تشکیل یک مربع بزرگتر را می‌دهد. مربع‌های کوچک نشان‌دهنده تعداد گره‌ها در بافت فرش هستند. وقتی طرح فرش روی کاغذ کشیده شد، خانه‌ها بر اساس نقشه رنگ آمیزی می‌شوند. کاغذهای شطرنجی انواع مختلفی دارند.
یکی از مهم‌ترین مراحل بافت یک فرش زیبا کشیدن نقشه و رنگ آمیزی آن است که اگر کوچکترین خطایی در آن صورت بگیرد فرش ناقص می‌شود…
انواع کاغذ شطرنجی برای طراحی فرش
کاغذهای شطرنجی بر اساس نوع گره فرش به دو دسته تقسیم می‌شوند. برای بافت فرش ما دو نوع گره و چله کشی داریم. گره و چله کشی فارسی و گره و چله کشی ترکی. کاغذها هم بر این اساس تغییر خواهند کرد.
نقشه‌ها بر اساس گره ترکی
کاغذ شطرنجی این نقشه‌ها که در مناطق آذربایجان کشیده می‌شوند دارای خطوط قرمز هستند. رنگ آمیزی روی این نقشه‌ها هم با روش فارسی متفاوت است. همان‌طور که بافت فرش‌های این منطقه و به خصوص تبریز با دیگر مناطق کشورمان متفاوت است. این نقشه‌ها معمولا رنگ آمیزی نمی‌شوند و شماره گذاری می‌شوند.
یعنی هر رنگ با یک شماره در چند خانه مشخص می‌شود و بافنده می‌داند که مثلا منظور از شماره ۱۱ کدام رنگ است. نمونه رنگ‌ها روی یک کارت زیر شماره مخصوص خود قرار داده شده‌اند. کاغذهای دارای خطوط قرمز معمولا اندازه آ۲ هستند. در این مناطق واحد اندازه‌گیری متفاوتی دارند. معمولا نقشه‌ها را بر اساس یک ذرع مشخص می‌کنند و هر ذرع در این مناطق ۱۱۲ سانتی‌متر است و یک شانزدهم آن را حدود ۷ سانتی‌متر در نظر می‌گیرند. در واقع عددهایی که روی نقشه قرار می‌دهند نشان‌دهنده تعداد مربع‌های کوچک در آن ۷ سانتی متر است. هر مربع هم که نشان دهنده یک گره است.
نقشه‌ها بر اساس گره فارسی
کاغذ شطرنجی این نقشه‌ها دارای خطوط سیاه هستند. رنگ آمیزی این نقشه‌ها هم با نقشه گره ترکی کمی متفاوت است. این نقشه‌ها معمولا روی کاغذهای با ساز آ۱ کشیده می‌شوند. رج شمار این نقشه‌ها قانون خاص خود را دارد و معمولا بر اساس اندازه‌ای حدود ۲۶ سانتی متر (یک چارک یا یک ذرع) مشخص می‌شود. بافنده می‌داند که در هر ۲۶ سانتی متر چند خانه وجود دارد. هر چه اندازه کاغذ را بزرگتر کنیم سایز خانه‌ها کوچکتر می‌شود.
کلام آخر
اندازه نقشه با توجه به ابعاد فرش مشخص می‌شود. نقشه‌ها را به صورت ۴/۱، ۲/۱ و کامل رسم می‌کنند. معملا برای فرش‌هایی که نقشه قرینه دارند از مدل ۴/۱ استفاده می‌کنند. نقشه ۲/۱ برای قالیچه‌ها استفاده می‌شود و یک نیمه نقشه روی آن قرار دارد. نقشه‌های کامل معمولا برای تابلو فرش‌ها استفاده می‌شود. نقشه‌هایی که طرح قرینه ندارند و نقشه‌ها تکرار شده‌اند هم روی کاغذهای شطرنجی کشیده می‌شوند و بافنده می‌داند که هر طرح را باید چند بار تکرار کند.
چگونگی استفاده از انواع کاغذهای شطرنجی در طراحی فرش رو از بانو یاد بگیر!
کارخانه قالیشویی بانو کرج با تیمی متخصص، متعهد و آموزش دیده، بهترین و بزرگترین قالیشویی، مبل شویی و خدمات ترمیم فرش در کرج.
