نقشه‌خوانی فرش، جدا از اینکه بخش مهمی از روال بافت فرش است، خود تبدیل به بخشی از فرهنگ ایرانی شده است. آوازهایی که نقشه‌خوان برای سایر افراد کارگاه می‌خوانده، با ریتم و سوزی خاص، گاهی حکایت از رنج‌ها و غم‌ها و گاه دربرگیرنده شادی‌های جمعی بوده است. آوازهایی که سینه به سینه تا امروز به یادگار مانده است. نقشه‌خواانی فرش انواع مختلفی دارد.
نقشه فرش چیست
در واقع نقشه فرش راه و چگونگی پیاده کردن طرح روی قالی است. نقشه‌ها را به صورت رنگی و بر اساس رنگ‌های خود فرش طراحی می‌کنند. هر نقشه بخشی از طرح قالی را در بر گرفته است. یعنی ابتدا نقشه کلی فرش را روی یک کاغذ رسم می‌کنند و بعد هر قسمت را جدا کرده و با کمی بزرگنمایی، پیش روی بافنده قرار می‌دهند.
بعضی از نقشه‌ها دارای نقطه‌چین‌هایی هستند که طرح را نشان می‌دهد. این نقشه‌ها روی کاغذهای شطرنجی پیاده می‌شوند. این نقطه‌های روی خانه‌های کاغذ، نشان می‌دهند که در هر قسمت از فرش از هر رنگ چند گره باید زده شود.
نانوشویی فرش، یکی از انواع شست و شوی فرش محسوب می‌شود که نسبت به سایر روش‌های شست و شو، مزیت‌های بیشتری دارد. اما ممکن است بسیاری از افراد با نانوشویی فرش آشنایی نداشته باشند.
فرشی که با این نقشه‌ها بافته می‌شود هم استاندارد است و هم ابعاد درست و قرینه‌ای دارد. در این مدل کمتر پیش می‌آید که دو طرف فرش تفاوتی در طرح و گل داشته باشند. در بعضی از نقشه‌ها نقطه‌چین نداریم. در این موارد، بافنده باید در کار خود حرفه‌ای باشد تا بتواند تشخیص بدهد که در هر قسمت چه رنگی را برای هر گره باید انتخاب کرده و چند گره باید بزند. بعضی دیگر تصویر کلی فرش را در خود دارند که بافنده حرفه‌ای از روی آن می‌تواند نقش را پیاده کند. در این نقشه‌ها هر صد گره را در یک مربع قرار می‌دهند. بافنده ماهر می‌داند که در هر قسمت باید چند گره بزند و به راحتی آن طرح را روی دار قالی پیاده خواهد کرد.
نقشه‌خوانی چیست
در واقع نقشه خوانی یعنی از روی نقشه فرش، بافنده بداند که چه رنگی را در کجا باید ببافد. نقشه‌خوانی را از وسط فرش شروع می‌کنند که به آن طاق گفته می‌شود. بافنده از میان رنگ‌ها و تارهای فرش که در بالای دار قالی آویزان شده، نخ مربوط را جدا کرده و با تارهای قالی گره می‌زند. آوازهای نقشه‌خوان رنگ و نقشه را برای بافنده مشخص می‌کند.
انواع نقشه‌خوانی فرش
گاهی نقشه خوانی توسط خود بافنده انجام می‌شود. این کار بیشتر برای کسانی که به‌صورت فردی فرش می‌بافند انجام می‌شود. یعنی فرش به نقشه نگاه کرده و بر اساس آن طرح را می‌بافد. این کار خیلی سخت نیست. کافی است فرد در مورد نقشه قالی کمی بداند و بتواند رنگ‌ها را تشخیص بدهد.
اما در کارگاه‌های قالی‌بافی، گاهی یک نفر به عنوان نقشه‌خوان برای دیگر افراد کارگاه نقشه را می‌خواند و بافنده‌ها بر اساس آن نقش را می‌بافند. فردی که نقشه را می‌خواند خود نیز مشغول بافتن است. این کار در مورد طرح‌هایی که به‌صورت تکراری هستند کاربرد دارد. آوازهای نقشه‌خوان در کارگاه، برای دادن روحیه و حس همکاری به بافنده‌ها، نقشی مهم در روند بافت قالی داشته است.روش سوم استفاده از کامپیوتر برای خواندن نقشه است. در واقع نقشه فرش از قبل به کامپیوتر داده شده و کامپیوتر با دقت رنگ و طرح را برای بافنده می‌خواند.
نقشه فرشو نمیتونی بخونی ؟ یه سر به بانو بزن!
کارخانه قالیشویی بانو کرج با تیمی متخصص، متعهد و آموزش دیده، بهترین و بزرگترین قالیشویی، مبل شویی و خدمات ترمیم فرش در کرج.
بدون دیدگاه